Archiwum Mieczysława Porębskiego zostało przekazane MOCAK-owi przez spadkobierców uczonego zgodnie z jego wolą. Zbiór obejmuje autorskie tematyczne zestawy przeźroczy wykorzystywane do wykładów, materiały ilustracyjne do publikacji, recenzje prac studentów, recenzje wydawnicze, nagranie wykładu z IV Seminarium Metodologicznego w Wilnie, czasopisma, wycinki prasowe, zaproszenia, broszury i ulotki.

Mieczysław Porębski (1921–2012)

Historyk, teoretyk i krytyk sztuki, jedna z najwybitniejszych postaci współczesnej polskiej humanistyki. W 1938 roku rozpoczął na Uniwersytecie Jagiellońskim studia z historii sztuki, które przerwała wojna. Podczas okupacji uczęszczał do Staatliche Kunstgewerbeschule (Państwowej Szkoły Rzemiosł Artystycznych), gdzie spotkał artystów z późniejszej Grupy Krakowskiej. Wspierał ich jako krytyk przez następne pół wieku. W 1944 roku za działalność konspiracyjną trafił do obozów koncentracyjnych (najpierw Gross-Rosen, później Sachsenhausen).

Ukończywszy po wojnie studia, zamieszkał w Warszawie, gdzie był wykładowcą w Akademii Sztuk Pięknych (1950–1969) oraz pełnił funkcję redaktora „Przeglądu Artystycznego” (1952–1957). W 1970 roku wrócił do Krakowa, gdzie objął katedrę historii sztuki nowoczesnej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Cztery lata później został kuratorem w Muzeum Narodowym, gdzie między innymi współtworzył ekspozycję sztuki polskiej XIX i XX wieku w Sukiennicach. Współpracował również z teatrem Tadeusza Kantora. Od 1990 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

Zajmował się głównie sztuką XIX i XX wieku oraz teorią sztuki. Stworzył koncepcję granic współczesności, wedle której interpretację sztuki współczesnej należy osadzać w kontekście przeszłości. W jego dorobku intelektualnym istotną rolę odgrywa także koncepcja ikonosfery, czyli całokształtu wizualnego środowiska człowieka. Na weneckim Biennale w 1956 roku otrzymał międzynarodową nagrodę krytyki.

Do najważniejszych publikacji Mieczysława Porębskiego należą: Sztuka naszego czasu (1956), Malowane dzieje (1961), Granica współczesności (1965), Pożegnanie z krytyką (1966), Kubizm (1966), Ikonosfera (1972), Interregnum (1975), trzytomowe Dzieje sztuki w zarysie (1976–1988), Sztuka a informacja (1986), Polskość jako sytuacja (2002), Nowosielski (2003).

Do e-galerii >>